پرستو

تمامیت مکارم اخلاقی در تواضع

تواضع در لغت به معنای تذلل و فروتنی است.(1) ذلت و فروتنی که در این جا از آن سخن به میان می آید، یک شکستی نفس است که موجبات رشد و بالندگی انسان را فراهم می آورد. از این رو، با ذلت منفی که مانع جدی در سر راه کمال انسانیت است تفاوت ماهوی دارد؛ چرا که خداوند برای انسان به ویژه مسلمان و مومن، ذلت را نمی پذیرد و همه عزت را از آن خود و مومنان می داند.(نساء، آیه ۱۳۹؛ فاطر، آیه ۱۰؛ منافقون، آیه ۸).

از نظر اسلام فروتنی و تواضع در برابر متکبر و غنی به دلیل ثروتش نادرست است ؛ چرا که این تواضع نیست، بلکه ذلت و خواری است که شخص به سبب ثروت دیگری بر خود تحمیل می کند. امام على (ع). در این باره هشدار می دهد که نباید ذلت را با تواضع یکسان دانست. ایشان می فرماید:مَن أَتى غَنیّا فَتَواضَعَ لَهُ لِغِناهُ ذَهَبَ ثُلُثا دینِهِ؛ هر کس در مقابل ثروتمند به خاطر ثروتش تواضع کند دو سوم دینش از بین برود.(2)

1.( لسان‌العرب، ج‌۱۵، ص‌۳۲۷، «وضع»؛ فرهنگ فارسى، ج‌۱، ص‌۱۱۵۸، «تواضع»).

2.نهج البلاغه، حکمت۲